Vijf zwangerschapsmythes ontkracht

Mythe 1: als je dit eet heb je meer kans om zwanger te worden

Geen enkel voedingsmiddel of pilletje heeft bewezen invloed op je vruchtbaarheid. Laat je dus geen dure ‘wondermiddelen’ aansmeren en eet volgens de Richtlijnen Goede Voeding, oftewel een eetpatroon dat rijk is aan groente, fruit, volkoren granen, peulvruchten, noten, pitten en zaden. Door zo te eten vergroot je de kans op een gezond gewicht. Een gezond gewicht (BMI tussen de 18,5 en 25) heeft namelijk wel impact op je vruchtbaarheid. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen en mannen met overgewicht en obesitas vaker problemen hebben om zwanger te worden (1).

Mythe 2: één drankje op z’n tijd kan geen kwaad

Iedere slok alcohol kan schadelijk zijn voor je ongeboren kindje. Vermijd alcohol dus tijdens de zwangerschap. Alcohol komt in het vruchtwater terecht en blijft daar circuleren, omdat (ongeboren) baby’s de schadelijke stof niet tot nauwelijks kunnen afbreken (1). Hierdoor wordt je kindje langdurig aan de alcohol blootgesteld. Toch (per ongeluk) wat gedronken? Daar kun je niets meer aan doen. Raak niet in paniek, want de kans is veel groter dat het goed gaat. Maar drink de rest van de zwangerschap niet.

Mythe 3: je moet eten voor twee!

Helaas, je zwangerschap is geen reden om twee keer zo veel te eten. Gemiddeld hebben vrouwen tijdens het eerste trimester 70 kcal, tijdens het tweede trimester 260 kcal en tijdens het derde trimester 500 kcal extra per dag nodig (1). Echter verschilt dit per persoon: of je daadwerkelijk wat meer moet gaan eten hangt af van je startgewicht, je huidige inname en hoeveel je beweegt. Daarnaast bewegen veel zwangere vrouwen door hun dikke buik wat minder, waardoor meer eten niet altijd nodig is. Overmatige gewichtstoename tijdens de zwangerschap kan zorgen voor een baby met een hoog geboortegewicht en overgewicht van het kind op latere leeftijd. Daarnaast zorgt te veel aankomen voor een grotere kans op een keizersnede en het ontwikkelen van zwangerschapsdiabetes (1).

Mythe 4: van suiker krijg je (zwangerschaps)diabetes

Bij diabetes of suikerziekte is er sprake van te veel suiker in je bloed. Het lijkt dus logisch dat je van het eten van suiker (zwangerschaps)diabetes kunt krijgen, maar dit ligt iets genuanceerder. De enige relatie tussen suiker en diabetes is dat je overgewicht kunt krijgen van te veel suikerrijke dranken, koekjes en snoep (1). En mensen met overgewicht en obesitas hebben een grotere kans om diabetes te ontwikkelen (2). Je kunt echter ook overgewicht krijgen door het eten van te veel vette of eiwitrijke voedingsmiddelen. Je komt aan wanneer je gedurende langere tijd meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt, niet van één specifieke voedingsstof.

Mythe 5: vegetarisch of veganistisch eten tijdens de zwangerschap is onverantwoord

(Meer) plantaardig eten tijdens de zwangerschap kan prima. Sterker nog, een volwaardig plantaardig eetpatroon is hartstikke gezond voor zowel jou als je ongeboren kindje. In vlees, eieren en zuivel zitten bovendien geen voedingsstoffen die je niet ook uit plantaardige voeding kunt halen.

De zwangerschap is voor alle vrouwen een kwetsbare periode met belangrijke aandachtspunten. Net als bij een omnivoor voedingspatroon is het daarom belangrijk om voldoende calorieën binnen te krijgen en genoeg te variëren. Let er daarnaast dat je dat je voldoende ijzer, calcium, vitamine B12 en omega 3-vetzuren binnenkrijgt (3). IJzer en calcium vind je in volkoren graanproducten, peulvruchten, donkergroene (blad)groente, noten, pitten en zaden. Vitamine B12 zit naast in vlees en vis ook in zuivel en eieren. Echter, alleen rundvlees en vis bevatten aanzienlijke hoeveelheden en om meerdere redenen adviseer ik om hier niet te veel van te eten tijdens je zwangerschap. Wanneer je geen of weinig dierlijke producten eet, is het daarom van belang om een B12 supplement te slikken (1). Wil je hier meer over leren? Lees dan mijn blog over 'Supplementen bij een plantaardig voedingspatroon'.

Dan tenslotte de omega 3-vetzuren EPA en DHA. Deze bevinden zich in (vette) vis, schaal- en schelpdieren en algen. Wederom adviseer ik om deze vetzuren voornamelijk uit planten te halen. Vis levert namelijk inderdaad essentiële omega-3 vetzuren, maar is vandaag de dag helaas sterk vervuild. Daardoor krijg je met het eten van een stukje vis ook relatief veel plastic, zware metalen (zoals kwik) en dioxines binnen: stoffen waarvan je als zwangere vrouw het liefst zo min mogelijk binnen wilt krijgen. Gelukkig is er een andere optie, namelijk algenolie capsules. Dit betreft tevens de originele bron: vissen maken hun omega-3 niet zelf aan, maar halen dit uit algen. Hier kun je ook meer over lezen in bovenstaande blog. Tenslotte is het voor zowel vleeseters als vegetariërs belangrijk om foliumzuur en vitamine D te suppleren.

Wil je voor de zekerheid graag dat een expert meekijkt met je voedingspatroon? Dan is het benaderen van een diëtist een goed idee.

Bronnen

1. Berkenpas M, Herweijer G, van Berkel R, van der Leek E, Mol B, Smith L. Eet als een expert: zwanger! I’m a foodie; 2019.
2. Diabetes type 2 (suikerziekte). Voedingscentrum.
3. Kan ik vegetarisch eten tijdens de zwangerschap? Voedingscentrum.
   https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/zwanger-en-baby/is-vegetarisch-eten-tijdens-de-zwangerschap-slecht-.aspx.