Sterk bewerkte producten, zoals taart, chips en pizza zijn natuurlijk niet bepaald gezond. Je kunt ze daarom maar beter af en toe eten. Maar waarom vinden we ze zo aantrekkelijk? En wat gebeurt er wanneer we ze vaak eten?
Niet te veel bewerkt dus. Maar wat houdt dat nou precies in? Dat is een goede vraag, want veel voedingsmiddelen zijn in zekere mate bewerkt. Denk maar eens aan volkoren brood, 100% pindakaas en ongezoete sojayoghurt: dit zijn allemaal licht bewerkte producten, maar ze passen wel in een gezond voedingspatroon. Bewerkt staat dus niet altijd gelijk aan ongezond. Er bestaan echter ook producten die heel sterk bewerkt zijn, oftewel ultra-processed foods. In tegenstelling tot producten zoals groente en fruit, zijn ultra-processed foods rijk aan vet, suiker en zout en juist arm aan voedingsstoffen.
In de natuur komt die combinatie van vet, suiker en zout niet voor. Bedenk je maar eens: een banaan is zoet, maar niet vet. En een avocado is vet, maar niet zoet. En juist die combinatie is zo aantrekkelijk voor ons en zorgt ervoor dat we willen blijven eten. Ook is het zo dat we van nature een sterke voorkeur hebben voor energierijk voedsel. Dit betekende gedurende lange tijd namelijk meer kans op overleven. Je hersenen maken dan ook relatief veel dopamine aan wanneer je sterk bewerkt en energierijk eet. Bedenk je maar eens: wanneer je kunt kiezen tussen een bakje chips of wortelen is de keuze meestal snel gemaakt.
Wanneer je vaak sterk bewerkt voedsel eet zul je pure smaken, zoals die van groente en fruit, minder gaan waarderen. En het gekke is: op den duur zul je er ook minder van genieten. Je raakt dan namelijk gewend aan die sterke afgifte van dopamine. En juist wanneer je maar af en toe zo eet, blijft het speciaal en lekker. Een leuke manier om bewerkte en onbewerkte voeding te vergelijken is door eens te kijken naar een bakje chips en een handje noten. Het zijn allebei lekkere snacks en ze bevatten bijna evenveel calorieën (de noten zelfs wat meer), maar het grote verschil zit hem in de voedingswaarde. De noten leveren veel voedingsstoffen (zoals vezels, eiwitten en ijzer), terwijl je met het eten van de chips voornamelijk vet en zout binnenkrijgt.
Maar mag ik dan nooit meer genieten van een bakje chips of een patatje? Natuurlijk wel. Probeer om een balans te vinden: wat vind jij echt de moeite waard? Kies bewust voor de producten die jij écht lekker vindt en geniet daar dan ook volop van als je ze af en toe eet. Zelf doe ik dit ook zo: ik haal af en toe mijn lievelingschocolade in huis en geniet daar dan enorm van.
Maar daarnaast kies ik ervoor om mijn lichaam vooral te voeden: ik eet dagelijks veel groente, fruit, volkoren granen, (zoete) aardappelen, peulvruchten, noten, pitten en zaden. Die voorzien mijn lichaam namelijk van vitamines, mineralen, antioxidanten en vezels. En door zo te eten zit ik lekker in mijn vel, voel ik me fit en energiek en heb ik meer kans om gezond te blijven!
Vind je dit interessant? Kijk dan vooral de TED talk van psycholoog Douglas Lisle over 'The Pleasure Trap' op YouTube!
Reactie plaatsen
Reacties